Swift (IJM 54)

13 Oktober 1970. De Swift is aangevaren door de Liberiaanse tanker “phoenix”.

De Swift ligt redelijk dicht tegen de kust en dus lekker snel te bereiken. Er zijn daarom al vele duiken gemaakt op deze kotter door de duikers van DuikTeam IJmond.

Het wrak is redelijk compleet en staat met een kleine slagzij over stuurboord op de bodem en daarom een makkelijk duikobject. Je zal het overzicht niet snel verliezen op de Swift.

De Swift is leuk begroeid maar helaas een veel bezocht wrak door sportvissers. Het wrak zit vol met vislijnen dus oppassen geblazen. Ook de hoeveelheid vis wordt steeds minder. Al met al een leuk beginners wrakje.

Het was tien voo r half zes toen wij via de visserijband schipper Jaap van der Plas van de KW98 “’arendje” hoorden roepen: De “swift”
is aangevaren. ‘k Kreeg net een roepje van Piet Dijkdrent. Op volle kracht er heen. Dat was tegen geen dovemansoren gezegd, want naast de KW98 spoeden
zich de KW 137 Maartje Jacoben”” de KW185 “de Valk”naar de plaats van het onheil. Al deze schepen waren vissende. Een geluk was, dat de bemanning van de
KW 98 die op korte afstand aan het vissen was, net de netten had gehaald en zo doende direct kon opstomen.

Toen wij direct na het opvangen van het noodsignaal, reder Jo Weiman belden om nadere inlichtingen bleek hij nog niet op de hoogte te zijn van de ramp die
zijn schip was overkomen. Hij vroeg direct via Scheveningen radio een dringend gesprek met de KW98 “arendje” aan en had binnen de minuut een gesprek met
schipper Piet Dijkrent van de IJM 54. Het eerste wat de Katwijkse schipper met omfloerste stem zei: was De “Swift”verdwijnt naar de zeebodem. De kotter
is nu helemaal onder water. Jammer. Gelukkig zijn mijn mannen en ik er goed afgekomen. Het had veel erger kunnen zijn”.

Daarna deed hij in het kort het relaas van de aanvaring en meldde dat men tegen een uur of acht binnen hoopte te zijn als de mist geen al te grote rol
zou spelen.

Reder Weimar had daarop niet veel te zeggen. Hij was kennelijk erg geschrokken.  

Zijn enige woorden waren: “Fijn dat jullie er zo vanaf bent gekomen. Jammer
van het schip. We voeren er juist zo gelukkig mee. Tot straks. Bedankt de mannen van de ‘arendje”en al die anderen die bij de redding hebben geholpen.

Het was kwart over vijf toen schipper Piet Dijkdrent in de dichte mist met een zicht van niet meer dan veertig, vijftig meter de tanker op zich af zag
komen. Het schip dat leeg was, voer dicht onder de kust waar de IJM 54 aan het vissen was. Voordat men iets kon doen, ramde de Liberiaan de kotter aan
stuurboordzijde. Er ontstond een groot gat aan de voorzijde, waardoor het water met stromen binnendrong. Direct werd op beide schepen het sein “volle
kracht achteruit”gegeven.

De bemanning van de Liberiaan wierp een touwladder uit. Deze bleef even haken aan de achtermast waardoor de bemanning van de IJM 54 vreesde, dat de kotter
zou kapseizen. Gelukkig was dat niet het geval. De touwladder raakte weer los. Op die achtermast stond matroos Kees Bakker, die door de onverwachte
manoeuvre onzacht met zijn hoofd met de hoge verschansing van de tanker in aanraking kwam. Hij slaagde erin de touwladder te grijpen en aan boord van
de Liberiaan te komen, Dat lukte ook matroos Arie Wijnand. De vier andere opvarende werden opgepikt door de door Piet Dijkdrent te hulp geroepen KW 98
“arendje”

Inmiddels was ook de KW137 “maartje Jacob” langszij van de IJM 54 gekomen. Er was echter niemand meer aan boord. Daarom nam men de twee schipbreukelingen
aan boord van de “Phoenix”over en bracht ze naar het “arendje”Men had eerst nog geprobeerd de netten van de IJM 54 binnen te halen doch dat lukte niet.
Even later pikte de eveneens te hulp geschoten kooter KW185”de valk”de door de bemanning van de “Swift” uitgeworpen dinghy (rubber reddingsvlot) uit zee
op. Deze werd ook aan boord van de KW 98 gebracht.

Tegen acht uur kwam de KW98 de vissershaven van IJmuiden binnen. Zij leverde de opvarenden van de “arendje”af. De zes mannen hadden alleen hun oliegoed en
de andere kleding aan. Al hun bezittingen zijn met hun schip de diepte ingegaan. Het was gelukkig, dat de zee kalm was want anders zou het een ware ramp
geworden zijn. De IJM 54 rust op ongeveer twaalf meter diepte op de zeebodem. Natuurlijk waren de visser van de “Swift” diep onder de indruk van het
gebeuren. Schipper Dijkdrent: “Het is voor een zeeman nooit leuk om zijn schop ten onder te zien gaan. We hebben het er ditmaal gelukkig goed afgebracht.
Het had veel en veel erger kunnen zijn. Fantastisch de hulp, die de collega’s en ook de bemanning van de Liberiaan hebben geboden. Ze waren zeer snel ter
plaatse. Zo snel dat we zelf niet in de dinghy behoefden te gaan”.

Door Cees Combee